Αρχική > themataΘέματα>
• Μπονσάι !

Τι γνωρίζετε για τον μυστικισμό των μπονσάι;

Το αλχημιστικό φυτό των ταοϊστών μοναχών που είναι σε μέγεθος μικρογραφίας του πραγματικού του είδους, αναφέρεται ως ένα ταοϊστικό σύμβολο..

Γνωρίζετε ότι το μπονσάι φτάνει σε ένα δημιουργικό διάλογο με τον καλλιτέχνη δημιουργό του.

Οι πρώτες προσπάθειες δημιουργίας των μπονσάι ξεκίνησαν περίπου το 2000 π.Χ. στην Κίνα.

Οι Κινέζοι θεωρούν το βουνό ως την μεγάλη συγκέντρωση των συμπαντικών δυνάμεων, σε κάθε κήπο λοιπόν απαραίτητο ήταν να υπάρχει ο σχηματισμός του βουνού και βεβαίως σε μια αντιστοιχία και τα δέντρα.

Αυτό δημιούργησε την ανάγκη της δημιουργίας δέντρων νάνων.

Οι Ταοϊστές μοναχοί που ήταν σπουδαίοι αλχημιστές, μάγοι και γιατροί είναι οι δημιουργοί του μπονσάι και της τέχνης του.

Αργότερα, η τέχνη του Μπονσάι, γεμάτη μυστικισμό και φιλοσοφία, εξαπλώθηκε στις αυλές και στα μοναστήρια, ειδικά στα βουδιστικά, ώσπου μεταφέρθηκε από βουδιστές μοναχούς στα νησιά της Ιαπωνίας, στα οποία θα φτάσει στο απόγειό της και θα διατηρηθεί ως τις ημέρες μας.

Σήμερα η Ιαπωνία είναι η κατ’ εξοχήν χώρα του Μπονσάι, αν και στην Κίνα τελευταία, παρ’ όλη την πολιτιστική καταστροφή του ’60, ξαναγεννιέται το ενδιαφέρον γ’ αυτήν την παλαιά παραδοσιακή τέχνη.

Το Μπονσάι είναι μια μορφή τέχνης.

Όπως κάθε εικαστική τέχνη, περιέχει όλα τα ουσιαστικά αισθητικά στοιχεία: σύνθεση, ισορροπία, προοπτική, βάθος, υφή, χρώμα κ.λ.π. Η αναλογία μ’ ένα τοπίο ζωγραφικής είναι κατάλληλη, με τη διαφορά ότι το έργο τέχνης του Μπονσάι ποτέ δεν είναι τελειωμένο.

Είναι ζωντανό, έχει μια έντονη δυναμική που απαιτεί από τον καλλιτέχνη μία συνεχόμενη προσπάθεια και υπευθυνότητα.

Χρειάζεται να διατηρείται συνέχεια, για να μη χάσει την ομορφιά και τη γοητεία του, και εφόσον τα δέντρα μπορεί να ζήσουν πολλούς αιώνες, το ζωντανό και δυναμικό αυτό έργο τέχνης κληρονομείται από γενιά σε γενιά.

Η λέξη bonsai είναι γιαπωνέζικη και σημαίνει “δέντρο νάνος σε ρηχό δίσκο”.

Είναι μία παραλλαγή της αντίστοιχης αρχαίας κινέζικης λέξης “Pen-Zin” που σημαίνει κάτι ανάλογο, δηλαδή “μικρό δέντρο νάνος”.

Έτσι, συνήθως πιστεύεται ότι η τέχνη του Μπονσάι ξεκίνησε στην Ιαπωνία, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια.

Ξεκίνησε στην Κίνα και υπάρχουν αναφορές ότι ήδη από το έτος 2000 π.Χ.

Οι Κινέζοι καλλιεργούσαν φυτά σε δοχεία ως τμήμα της κανονικής κηπουρικής τέχνης τους. Οι Κινέζοι έχουν μια μακρόχρονη κηπουρική παράδοση.

Ήταν ένας από τους πρώτους γνωστούς πολιτισμούς, μαζί με τον αιγυπτιακό και τον περσικό, που ανέπτυξαν σε μεγάλο βαθμό αυτή την τέχνη του εξωραϊσμού της Φύσης και την ικανότητα να δημιουργούν πανέμορφους κήπους.

Μπορεί κανείς να παρακολουθήσει την ιστορία των πρώτων κινέζικων κήπων μέχρι τη δυναστεία Τσανγκ (6ος-7ος αιώνας π.Χ.).

Τα στοιχεία που έγινε δυνατό να συλλεχθούν γι’ αυτό το μακρινό παρελθόν, και ιδιαίτερα για την τέχνη του Μπονσάι, είναι αυτά που μας κληροδότησαν οι αρχαίες παραδόσεις.

Ήδη τα κινέζικα ζωγραφισμένα ρολά που χρονολογούνται στο 600 μ.Χ. παριστάνουν μικρογραφίες δέντρων σε όμορφα μικρά κεραμικά δοχεία.

Οι Ταοϊστές ανέπτυξαν,

Λοιπόν την τέχνη της σμίκρυνσης του μεγέθους και της επιμήκυνσης της ζωής των δέντρων, κλαδεύοντας ρίζες και κλαδιά, συρματώνοντας κορμούς και καθυστερώντας την άνοδο και την κυκλοφορία των χυμών τους, με τον ίδιο τρόπο που έκαναν πιο αργό το ρυθμό της αναπνοής του σώματός τους για να μακραίνουν τη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής.

Κατά κάποιο τρόπο αυτά τα δέντρα νάνοι ήταν μια αντανάκλαση των γέρικων και συστρεφόμενων εικόνων των ίδιων των Ταοϊστών φιλοσόφων αλχημιστών.

Η καλλιέργεια και η φροντίδα του Μπονσάι είναι μία πολύ χαλαρωτική απασχόληση, που βάζει την ψυχή σε επαφή με τη φύση. Και μόνο να παρατηρήσει κανείς μερικά καλοφτιαγμένα Μπονσάι, αρκεί για να αισθανθεί αμέσως μεγάλη εσωτερική γαλήνη και ηρεμία.

Για την πλήρη αισθητική επιτυχία χρειάζεται επίσης να ληφθεί υπ’ όψιν το μέγεθος, το σχήμα και το χρώμα της ρηχής γλάστρας, ώστε να βρίσκεται σε αρμονική ισορροπία με το σχήμα και το μέγεθος του Μπονσάι.

Από την τέχνη του Μπονσάι,

Μπορεί κανείς να πάρει αρκετά διδάγματα και πολλές ευχάριστες στιγμές.

Γιατί κάθε δέντρο εκφράζει ένα διαφορετικό χαρακτήρα, τον οποίο ο καλλιτέχνης μπορεί να μάθει να διορθώνει, να βελτιώνει, να εκπαιδεύει.

Γιατί κατά την αρχαία ανατολική φιλοσοφία έχουν και τα δέντρα μία ψυχή.