Αρχική > themataΘέματα>
• Λέξη Μυστηρίου …

Ξέρετε την μαγική φράση Κονξ-Ομ-Παξ;

Γνωρίζετε πως ήταν η φράση που έλεγε ο Μέγας Ιεροφάντης των Ελευσινίων μυστηρίων;

Τα Ελευσίνια μυστήρια είναι από τα πλέον απόκρυφα της αρχαιότητας. Οι πληροφορίες που έχουμε αφορούν τις ανοιχτές εκδηλώσεις.

Η περίεργη φράση Κονξ-Ομ-Παξ ταλαιπώρησε και ταλαιπωρεί χρόνια γλωσσολόγους και ερευνητές για το τι επιτέλους σημαίνει.

Ας θυμηθούμε λίγο την δομή των Ελευσινίων μυστηρίων.

Η βασική εορτή των Μυστηρίων τελούνταν κάθε χρόνο κατά το μήνα Βοηδρομιώνα δηλαδή τέλος Σεπτεμβρίου.

Η διοργάνωσή της ανατίθετο σε δύο ονομαστές οικογένειες, τους Ευμολπίδες και τους Κήρυκες. Από τους πρώτους προερχόταν ο Ιεροφάντης, ο οποίος προΐστατο στις απόκρυφες τελετές.

Από τους δεύτερους ο Δαδούχος, που είχε σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της μύησης, και ο Ιεροκήρυξ, ο οποίος κήρυσσε την έναρξη των Mυστηρίων.

Mε τον Iεροφάντη συνεργαζόταν η ιέρεια της Δήμητρας που διέμενε μόνιμα στο ιερό της Ελευσίνας. Έτσι λοιπόν με το πέρας των εορτών ο Μέγας Ιεροφάντης αναφωνεί Κονξ-Ομ-Παξ.

Κατά την άποψη του Νικολάου Μαργιωρή θα πει ελεύθερα μεταφρασμένο, να εκπληρωθούν οι πόθοι σου.

Ξαναγύρισε στην παγκόσμια ζωή.

Γύρνα στην πατρική σου στέγη εξελιγμένος. Είθε να γυρίσεις όσο πιο γρήγορα μπορείς στο σπίτι που σε περιμένει.

Αν εξετάσουμε ξεχωριστά τις 3 αυτές λέξεις,αυτές σημαίνουν η καθεμία, μια διαφορετική έννοια που δε συνενώνεται εύκολα, αν ο εσωτεριστής, δεν κατέχει τον αποσυμβολισμό. Κονξ = Εκείνο που ο καθένας μας ποθεί βαθύτερα.

(Πάντα ένα καλό τέλος). Ομ = Είναι η ψυχή και ίσως αυτό τούτο το ασύλληπτο Πνεύμα. Είναι το άγιο μέρος του ανθρώπου, η μεγάλη Μάνα, σε ύλη και μορφή.

Παξ =Ο γύρος, το πέρασμα, ο κύκλος, η αλλαγή, δόξα. Μπορεί όλα μαζί να σχηματίσουν την δικαιολογημένη φράση «απέλθεται τέλοιοι».

Η έρευνα όμως συνεχίζεται και πάντα οι απόψεις δεν συμφωνούν, οι επικρατέστερες εκδοχές, ότι δηλαδή σημαίνει “φύγε, ξένε, ύπαγε!” ή “άκου, βλέπε, σιώπα”.

Όσο για την προέλευση της φράσης, ο Γ. Γεωργαλάς, γράφει:

“Στα Ελευσίνια Μυστήρια έδιωχναν τους ξένους με την μυστηριακή φράση “Κονξ Ομ Πανξ”. Οι Μάγια έλεγαν “Κόνεξ Όμον Πάνεξ”. Οι Βραχμάνες στις Ινδίες έλεγαν “Κάνσκα Ομ Πάκσχα”.

Τις λέξεις αυτές επεχείρησαν ανεπιτυχώς να ερμηνεύσουν ως φοινικικές, εβραϊκές, αιγυπτιακές, σανσκριτικές.

Στην πραγματικότητα είναι καθαρώς ελληνικές.” (Γ.Κ. Γεωργαλάς, “Προϊστορική εξάπλωσις των Αιγαίων”, εκδ. ΤΟΤΕ, 1996). Η πρώτη αναφορά της, καθ’ όσον γνωρίζουμε, γίνεται από τον τέκτονα αποκρυφιστή του 17ου αι.

Meursius, ο οποίος την συσχετίζει με τα υποτιθέμενα αρχαία αιγυπτιακά μυστήρια. Ο Edouard Schure’ (“Οι Μεγάλοι Μύσται”, α’ εκδ. 1889) αποδίδει στην φράση ινδουιστική προέλευση, σχετίζοντάς την με την ινδουιστική επωδό “Kansha Oum Pasha”.

Το Ερμητικό Τάγμα της Χρυσής Αυγής (Γουέστκοτ, Μάθερς, Κρόουλυ κλπ.) αποδίδει στην φράση προέλευση από τα υποτιθέμενα αιγυπτιακά μυστήρια και συγκεκριμένα από το αιγυπτιακό “Khabs Am Pekht”.

Την θεωρία αυτή ακολουθεί ο Aleister Crowley, ο οποίος εκδίδει το 1907 το βιβλίο του με τίτλο “Konx Om Pax”.

Ο Άγγελος Σικελιανός γνώριζε και τη φράση και τις θεωρίες για ινδική προέλευσή της και υποστήριζε ότι “θα ‘ταν τολμηρό να αναγάγουμε τα πάντα, λόγω τριών λέξεων, στην Ινδία”, πιθανολογώντας ότι οι λέξεις αυτές ίσως εισήχθησαν στην Ελευσίνα σε ύστερη εποχή από Αλεξανδρινούς που θαύμαζαν την Ανατολή.

Στην ελληνική μετάφραση του λεξικού Λίντελ Σκοτ,

Εμφανίζεται η αιτία της ύπαρξης της φράσης Κονξ-Ομ-Παξ. Στο Λεξικόν Ησυχίου, λήμμα Κ-3184 αναφέρει: κογξ· ομοίως παξ· επιφώνημα τετελεσμένοις και της δικαστικής ψήφου ήχος, ως ο της κλεψύδρας παρά δε Αττικοίς βλοψ. Προφανώς, σε κάποια μεσαιωνική έκδοση του Λεξικού του Ησυχίου, εγράφετο “κογξ ομ. παξ”· “ομ.” = “ομοίως” (συντομογραφία).

Προφανώς ο Meursius το παρανόησε, το εξέλαβε ως ενιαία, ακατανόητη φράση “κογξ ομ παξ”, το πήραν μετά όλοι οι αποκρυφιστές και έγινε χαμός. Αφού το Κογκς! είναι ο ήχος που κάνει το πετραδάκι στην κλεψύδρα που πέφτει. Μπλοψ!

ο ήχος της σταγόνας στην κλεψύδρα. Παξ = σιωπή, ησυχία! Ίσως να συνεχίσουν ακόμα κάποιοι να ψάχνουν έναν διαφορετικό συμβολισμό, αν το πιστεύουν πολύ θα καταφέρουν οι ίδιοι να δώσουν την δύναμη στην φράση Κονξ-Ομ-Παξ.