Αρχική > themataΘέματα>
• Καθαροί !

Το όνομα “Καθαροί”

Εμφανίζεται σε γραπτό κείμενο που σχετίζεται με κάποιους οραματικούς της παπικής εξουσίας.

Καθαροί ήταν το όνομα που δόθηκε σε μια θρησκευτική αίρεση με χριστιανικές ρίζες, η οποία βασιζόταν σε στοιχεία που προέρχονταν από τον γνωστικισμό.

Εμφανίστηκαν αρχικά σε μία περιοχή της νοτιοανατολικής Γαλλίας κοντά στην Τουλούζ και εικάζεται ότι ήταν φυσική συνέχεια των Παυλικιανών της  Αρμενίας και των Βογόμιλων, όπως επίσης φαίνεται ότι επηρεάστηκαν και από τον μανιχαϊσμό.

Περί το 115Ο διάφοροι ευγενείς που επέστρεψαν από τη δεύτερη σταυροφορία εισήγαγαν στην Ευρώπη την αίρεση των Καθαρών, η οποία βρήκε πολλούς υποστηρικτές στη νότια Γαλλία και, ιδιαίτερα, στο Λάνγκεντοκ (Languedoc) και την περιοχή του Αλμπί (Albi), από όπου πήρε και το όνομά της ένα παρακλάδι της αίρεσης αυτής, οι Αλβιγήνοι ή Αλβίγιοι ή Αλβιγαίοι (Albigeois).

Μετά τον Αλβιγηνικό πόλεμο (1208-1244),

Στη διάρκεια του οποίου οι δυνάμεις του πάπα εισέβαλαν στην επαρχία της Γαλλίας Λάνγκντοκ, θανατώθηκαν χιλιάδες Καθαροί – όταν ο παπικός εκπρόσωπος ρωτήθηκε από τους στρατιώτες πώς θα ξεχώριζαν τους Καθαρούς, αυτός απάντησε: «Σκοτώστε τους όλους, ο θεός θα αναγνωρίσει τους δικούς Του».

Τελικά η πρωτεύουσά τους, το φρούριο Μονσεγκίρ, καταλήφθηκε, η Ιερά Εξέταση τους καταδίωξε και ήδη από τις αρχές του 14ου αιώνα εξαφανίστηκαν.

Το μόνο κείμενο των Καθαρών που διασώθηκε μέχρι τις μέρες μας είναι ένα τελετουργικό γραμμένο σε μια ρωμανική διάλεκτο του Troubadours.

Η διδασκαλία τους βασιζόταν στην Καινή Διαθήκη και στο απόκρυφο Ευαγγέλιο του Ιωάννη, ενώ η θέαση του κόσμου ήταν κατεξοχήν μανιχαϊστική .

Οι Μανιχαίοι ήταν οπαδοί του αυτοαποκαλούμενου προφήτη Μάνη, ο οποίος πίστευε ότι το σύμπαν ελέγχεται από δύο ανταγωνιστικές δυνάμεις του Καλού και του Κακού.

Χωρίζονταν σε δύο ομάδες:

Τους Πιστούς, που αποτελούσαν και τη μεγάλη μάζα, και τους Τέλειους, τους ιερουργούς, οι οποίοι απείχαν, μεταξύ άλλων, και από τη συνουσία.

Πίστευαν ότι η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος γινόταν μέσω των χεριών, με την επαφή.

Δεν παραδέχονταν τη θεϊκή υπόσταση του Ιησού, ενώ το σώμα του, όπως και αυτό της Παναγίας, ήταν για τους οπαδούς της αίρεσης ένα φάσμα.

Πρέσβευαν ότι ο άνθρωπος, επειδή αποτελείται από ψυχή και σώμα, μετείχε και στις δύο αρχές, του Καλού και του Κακού.

Επομένως, για να σωθεί έπρεπε να απελευθερωθεί από την επίδραση που ασκούσε το βάρος του υλικού μέρους του.

Οι ιερείς των ονομάζονταν Τέλειοι (Parfaits),

Ζούσαν μοναχικό και ιδιαίτερα λιτό βίο και οι πιστοί της αίρεσης πίστευαν ότι, προς το τέλος της ζωής των, όφειλαν να ζητήσουν άφεση αμαρτιών, κάτι που πραγματοποιείτο με μία επίθεση των χειρών των ιερέων των επί αυτών, γνωστή ως Παρηγορία (Consolamentum).

Οι Καθαροί πρότειναν έναν αυστηρό ασκητισμό, ο οποίος μερικές φορές οδηγούσε σε θάνατο από πείνα, και πίστευαν ότι η σωτηρία από το κακό μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με την απομάκρυνση από τον υλικό κόσμο.

Αποκήρυσσαν το γάμο και την ιδιοκτησία και ήταν οπαδοί της αυστηρής χορτοφαγίας.

Όλοι οι Καθαροί δέχονταν ότι ο διάβολος ήταν ο δημιουργός της υλικής υπόστασης του ανθρώπου.

Το δε σώμα το θεωρούσαν ως φυλακή ενός ουράνιου στοιχείου, αρχικά ενός αγγέλου αλλά στην συνέχεια συγκατένευσαν στην ύπαρξη θεϊκής ψυχής:

Επίσης ότι ο διάβολος μορφοποίησε το σώμα του πρώτου ανθρώπου και σ’ αυτό φυλάκισε έναν άγγελο, ο οποίος είχε ελαφρώς αμαρτήσει.

Επίσης, ότι ο διάβολος με τους αγγέλους του ανέβηκε στον ουρανό,

Κι εκεί, αφού έκανε πόλεμο με τον αρχάγγελο Μιχαήλ και τους αγγέλους του καλού θεού, απέσπασε το ένα τρίτο από τα πλάσματα, που δημιουργήθηκαν από τον θεό.

Αυτά τα εμφυτεύει καθημερινά στα ανθρώπινα σώματα και σε αυτά των κατώτερων ζώων, και επίσης τα μεταφέρει από το ένα σώμα στο άλλο μέχρι την στιγμή που θα επιστρέψουν στον ουρανό.

Σύμφωνα με αυτούς τους αιρετικούς, τα πλάσματα, που δημιουργήθηκαν από τον θεό, ονομάζονται άνθρωποι του θεού, ψυχές, πρόβατα του Ισραήλ και με άλλα ονόματα.

Μετά τη βίαιη διάλυση των Καθαρών δεν ξανάγινε καμιά αναφορά σε αυτούς, παρά την κατά καιρούς εμφάνιση διαφόρων ομάδων που διεκδικούσαν την κληρονομιά της αίρεσης-σέκτας.